پدیدآورندگان: سیدرضا صالحی‌امیری، ابراهیم حاجیانی، علی فروغی، رضا عسگری‌مقدم، اصغر احمدی، سیدعلیرضا افشانی، مجتبی شاهنوشی، عباس عسگری‌ندوشن، محمد حیدری، سمیه فاضل‌نجف‌آبادی، جواد شجاعی، مسعود درودی، صفورا نصراللهی

شالوده‌های اصلی و زمینه‌های تاریخی شکل‌گیری خرافات به جهل و ناآگاهی انسان‌های اولیه و عدم کنترل محیط به وسیله او برمی‌گردد. در این شرایط است که انسان برای راهنمایی خویش به عقل اتکا نمی‌کند، و به واسطه میل و احتیاجی که به دانستن علّت وجود اشیا دارد به احساسات و قوه تصوّر خود پناهنده می‌شود. از سوی دیگر در اعصار سیاه اجتماعی و سیاسی، از جمله دوره غلبه اقوام بیگانه، زمانی که جامعه دستخوش اضطراب و درماندگی می‌شد و راهی برای گریز یا پیروزی نمی‌یافت، گرایش به اعتقادات خرافی به عنوان تنها را کاهش آلام و مصیبت‌های جوامع تحت سلطه شناخته می‌شد. زیرا جامعه ذاتاً برای ادامه حیات، نیازمند امید بود و در غیاب امید واقعی به آرزوهای واهی متوسل می‌شد. بنابراین باز این نتیجه حاصل می‌شود که خرافات از جهل و ناآگاهی انسان درباره پیوند علّی موجود بین پدیده‌ها نشأت گرفته است. پژوهش‌نامه حاضر حاوی تعدادی مقاله از نویسندگان مختلف است که این مقالات به توصیف وضعیّت‌ گرایش به خرافه و بررسی مفهومی و تاریخی خرافه‌گرایی اختصاص دارد.

ناشر : مجمع تشخیص مصلحت نظام، پژوهشکده تحقیقات استراتژیک،گروه پژوهشی مطالعات بین‌الملل